الاستومر ها

الاستومر

الاستومر پلیمری است که قابلیت ارتجاعی زیادی دارد. نام الاستومر از دو قسمت «الاستو» (برگرفته از «الاستیک» و به معنای ارتجاعی) و «مر» (برگرفته از «پلیمر») تشکیل شده است. الاستومرها در ساخت محصولات زیادی مانند لاستیک اتومبیل، سیل‌های آب بندی، برف پاک‌کن، شیلنگ‌ها بکار می‌روند.ضریب پواسون آن ها به ۰٫۵ بسیار نزدیک است و بنابر این می توان آنها را تراکم‌ناپذیر فرض کرد. الاستومرها به دو دسته تقسيم مي شوند ترموست الاستومرها كه در نتيجه حرارت سخت شده و ديگر به حالت اوليه بر نمي گردند و ترموپلاستيك الاستومرها كه با حرارت حالت ارتجاعي پيدا ميكنند. رابرها و الاستومرها عمدتاً بعنوان مواد پوشش برج ها،مخازن، تانكها، و لوله ها استفاده مي شوند. مقاومت شيميايي بستگي به نوع رابر و تركيبات آن دارد. اخيراً رابرهاي مصنوعي به بازار عرضه شده كه نيازهاي صنايع شيميايي را تا حد زيادي تامين كند. هرچند هيچ يك از رابرهاي تهيه شده داراي خواص رابر طبيعي نيست، ولي در يك يا چند مورد نسبت به آن برتري دارد. از رابرهاي مصنوعي ، ترانس – پلي ايزوپرن سيس- پلي بوتادين، شبيه رابر طبيعي هستند. تفاوت رابرها و الاستومرها در كاربردهاي خاص، مشخص مي شود. بر خلاف پلیمرهای غیر لاستیکی که سفت یا غیر ارتجاعی هستند پلیمرهای الاستومری دمای انتقال شیشه ای (Tg) بسیار کمتری دارند – معمولاً بین 40- تا 120- .تفاوت دیگر الاستومرها نسبت به پلیمرهای دیگر آن است که ساختمان الاستومرها بسیار آمورف تر بوده و حالت بلوری بسیار کمی از پلاستیکهای سخت دارند. عموماً در بین ماکرومولکولهای آنها نیروی جاذبه بسیار کمی وجود دارد؛ از قبیل جاذبه های قطبی یا پیوند هیدروژنی. ویژگی مهم دیگری که اغلب الاستومرهای امروزی دارند ( به جز لاستیک سیلیکون EPM،هیدرین وهایپالون) آن است که معمولاً در زنجیر اصلی پلیمر آنها پیوند غیر اشباع وجود دارد. ویژگی فوق باعث می شود که برای ایجاد پیوندهای عرضی توسط گوگرد مواضع فعالی فراهم گردد. اکثر الاستومرهای مصنوعی امروزی با فرآیند امولسیون و یا با فرآیند محلول پلیمریزه می شوند. از پليمريزاسيون امولسيون (كه پليمريزاسيون در يك سيستم امولسيون مائي در مايسلهاي صابوني با مكانيسم راديكال آزاد اتفاق مي افتد) معمولاً الاستومري با توزيع جرم مولكولي پهن تر توليد مي شود كه فرآيند آن آسان تر از الاستومرهايي است كه با سيستم پليمريزاسيون محلول پليمريزه شده اند (در هنگام آسیاب کردن، کمتر کش می آیند و یا در مقابل رفتار گرمانرمی مقاومت نشان می دهد). از طرف دیگر پلیمریزاسیون مرحله ای، فرآیندی است که معمولاً با یک کاتالیزور از نوع فضا ویژه ایجام می گیرد. مکانیسم یونی فوق الاستومرهایی با ساختمان خالص تر تولید می کند که توزیع جرم مولکولی آنها بسیار باریکتر است. این امر سبب می شود که الاستومر پخت شده خواص فیزیکی مکانیکی بهتری داشته باشد ولی فرآیند نمودن آنها نسبت به الاستومرهایی که با پلیمریزاسیون امولسیون حاصل می شوند مشکل تر است.

منبع: مهندس پلیمر