طبقه بندی الیاف

طبقه بندی الیاف

الياف نساجی از لحاظ ساختار به دو دسته تقسيم می شوند:

۱- الياف كوتاه staple fibers
۲- الياف فيلامنتی filament fibers
نمره و ظرافت يك ليف را با دنير اندازه گيری می كنيم.
دنيرden: وزن ۹۰۰۰ متر از ليف بر حسب گرم
تكس tex: وزن ۱۰۰۰ متر از ليف بر حسب گرم
دی تكس dtex: وزن ۱۰۰۰۰ متر از ليف بر حسب گرم (دسی تکس)
طبقه بندی الياف نساجی بر اساس مواد تشکیل دهنده
الف - الياف طبيعی Natural fibers
۱- الياف كوتاه
۲- الياف گياهی:
- سلولزی
- غير سلولزی
۳- الياف حيوانی:عمدتاً پروتئين است. مانند: پشم، كرك بز، موی خرگوش وانواع آن عبارتست از:
- الياف كوتاه
- الياف ممتد
ب - الياف بشر ساخته Man-made fibers
الياف بازيافتی:
regendated fibers ۱- گياهی :
الف- سلولزی: ويسكوز- استات-تری استات
ب- غير سلولزی(الجينات):
- پلی ساكاريدی
- پروتئينی ۲
- حيوانی:
- پروتئينی: كازئين (از شير)
- غير پروتئينی: پلی ساكاريدی مثل citozan
الياف مصنوعی: synthetic fibers
الف- پليمرهای تراكمی (Condensed polymers)
- پلی آميدها(نايلون)
- پلی استرها(تريلن)
ب- پليمرهای زنجيره ای يا افزایشی ( Addition polymers) - پلی اتيلن(PE) (پارچه های ضد گلوله) - پلی پروپيلن(PP)(كف پوش) - پلی ونيل كلرايد(PVC) - پلی ونيل الكل(PVOH) (در آب محلول است و در بافندگی حلقوی و تريكو بافی و ايجاد طرح در پارچه كاربرد دارد) - پلی اكريليك(پارچه ضد حريق)
خصوصیات الیاف نساجی: هر ماده لیفی شکل را نمی توان بعنوان لیف نساجی استفاده کرد، لیف نساجی دارای خصوصیاتی است که در زیر آنها را بررسی می کنیم:
۱- نسبت طول به قطر:
این نسبت باید بیشتر از ۱۰۰ از نظر تئوری و از نظر عملی باید بیشتر از ۱۰۰۰ باشد. بعنوان مثال : پنبه بالای ۱۴۰۰ ، پشم ۳۰۰۰ ، کتان ظریف ۱۲۵۰ و چتایی ۱۷۰
۲- شکل سطح مقطع الیاف:
- سطح مقطع پهن: (Wide section) به طور کلی سطح مقطع پهن سبب افزایش شفافیت و قدرت پوشاندگی الیاف می شود.
- سطح مقطع گرد یا دایره ای شکل: (Circular Section) زیر دست الیاف با سطح مقطع گرد یا دایره ای نرم و مطلوب بوده ولی قدرت پوشانندگی در حجم ثابت کمتر از سطخ مقطع پهن می باشد.

۳- آرایش یافتگی مولکولهای پلیمر الیاف: شکل ردیف شدن مولکول های الیاف در حالت میکروسکوپیک
۴- درجه آرایش یافتگی: در حقیقت نشان دهنده متوسط زاویه زنجیرها نسبت به محور لیف است متوسط آرایش یافتگی بین ۴۵ تا صفر می باشد .آرایش یافتگی بوسیله فرآیند کشش کنترل می شود. زنجیر های موجودر در یک سیلندر لیفی باید دو خصوصیت را دارا باشد که عبارتند از :
۱- آرایش یافتگی
۲- تبلور(Crystalinity)
این دو خاصیت باعث استحکام، انعطاف پذیری و سختی لیف می شود.
- آرایش یافتگی: در الیاف طبیعی این آرایش یافتگی در طبیعت به وجود می- آید و بشر دخالتی در آن ندارد اما در الیاف مصنوعی آرایش یافتگی زنجیرها توسط بشر به وجود می آید به طور کلی آرایش یافتگی عبارت است از متوسط زاویه تمایل زنجیرها به محور لیف است.
- تبلور: نظم فضایی(درسه بعد) زنجیرها را تبلور گویند. به قسمتی از زنجیرها که در داخل منطقه منظم بلور نیستند، نواحی آمورف گویند هر قدر نواحی آمورف بیشتر باشد انغطاف پذیری لیف بیشتر است. درالـیاف مصنوعی آرایش یافتگی را با کـشش ایجـاد می کـنیم امـا تبلور را در حین فـرآیند به وجود می آوریم

منبع:مجله دانشجویی پلیمر